Chân dung người có thể sắp trở thành tổng thống lâm thời Iran

Ngày 19/5, trực thăng chở Tổng thống Raisi cùng các quan chức cấp cao, nhân viên an ninh và phi hành đoàn gặp nạn ở khu vực biên giới Iran - Azerbaijan. Toàn bộ 9 người đã thiệt mạng.

Theo Hiến pháp Iran, Phó tổng thống thứ nhất Mohammad Mokhber sẽ trở thành tổng thống lâm thời nếu được Lãnh đạo tối cao Ali Khamenei chấp thuận.

Nếu ông Mokhber, 68 tuổi, trở thành tổng thống lâm thời, ông sẽ cùng chủ tịch quốc hội và người đứng đầu cơ quan tư pháp có nhiệm vụ tổ chức một cuộc bầu cử tổng thống mới trong vòng 50 ngày kể từ ngày tổng thống Raisi qua đời.

Ông Mokhber, giống như ông Raisi, là một nhân vật chính trị khá thân thiết với Lãnh đạo Ali Khamenei. Ông Mokhber trở thành phó tổng thống thứ nhất của Iran vào năm 2021, khi ông Raisi trúng cử tổng thống.

Theo Press TV, ông Mokhber có bằng tiến sĩ luật quốc tế. Ông sinh ra ở thành phố Dezful, tỉnh Khuzestan vào năm 1955. Ông từng đảm nhận nhiều vai trò chính trị và xã hội quan trọng.

Ông từng là lãnh đạo Setad từ năm 2007 đến 2021, một quỹ được xem có liên quan tới Lãnh tụ Khamenei.

Setad được thành lập theo lệnh của người sáng lập Cộng hòa Hồi giáo Iran, Ayatollah Ruhollah Khomeini. Ông Khomeini là người tiền nhiệm của Lãnh đạo tối cao hiện tại Khamenei.

Setad có nhiệm vụ quản lý, bán những tài sản bị bỏ hoang sau cuộc Cách mạng Hồi giáo 1979 ở Iran và chuyển phần lớn số tiền thu được cho các tổ chức từ thiện.

Trong 14 năm nắm giữ vị trí này, ông Mokhber đã giúp thành lập ra các quỹ Barakat, Ehsan, cũng như đứng sau hoạt động sản xuất vaccine Covid-19 đầu tiên của Iran, tên là CONIRAN BAREKAT. Truyền thông Iran đánh giá ông Mokhber đã thực hiện nhiều hoạt động ý nghĩa, giúp ích cho cuộc sống của người dân.  

Trước khi làm lãnh đạo Setad, ông từng là chủ tịch hội đồng quản trị tại Ngân hàng Sina, đồng thời là thống đốc tỉnh Khuzestan, miền nam Iran.

Năm 2010, Liên minh Châu Âu đã đưa ông Mokhber vào danh sách các cá nhân và tổ chức bị trừng phạt vì bị cáo buộc liên quan đến "các hoạt động tên lửa đạn đạo hoặc hạt nhân". Hai năm sau, EU xóa tên ông ra khỏi danh sách đen.

Năm 2013, Bộ Tài chính Mỹ đưa ông Setad và 37 công ty mà bộ này giám sát vào danh sách các thực thể bị trừng phạt.