Thỏa thuận ngừng bắn ở Syria có nguy cơ đổ vỡ

 

Khói cuộn lên ở thành phố Homs sau khi bị trúng đạn pháo.

Kể từ khi thỏa thuận ngừng bắn giữa chính phủ Syria và các phe phái đối lập ở nước này chính thức có hiệu lực ngày 12/4, tình trạng bạo lực tại đây không hề có dấu hiệu thuyên giảm, ngoại trừ trong một vài giờ đầu khi lệnh ngừng bắn bắt đầu được thực hiện.

Bạo lực leo thang

Theo các nguồn tin tại chỗ, ít nhất đã có hơn 120 người thiệt mạng tại Syria kể từ ngày 12/4. Đáng lưu ý, bạo lực không chỉ có xu hướng ngày càng leo thang trong những ngày gần đây mà còn có dấu hiệu vi phạm ngừng bắn từ cả hai phía.

Cụ thể, các nhóm hoạt động cáo buộc lực lượng chính phủ tăng cường pháo kích vào các cứ địa của phe đối lập ở thành phố Homs ở miền Trung và một số khu vực giáp giới với Lebanon với tần xuất 5 phút mỗi lần.

Trong khi đó, phía chính phủ cũng cho biết các nhóm khủng bố có vũ trang đã kích nổ quả bom nặng 100 kg tại Sahm al-Jolan thuộc khu vực Quneitra ở miền Nam, khiến 10 nhân viên an ninh thiệt mạng. Đây là khu vực nằm gần biên giới với Israel trên vùng Cao nguyên Golan đang tranh chấp.

Thế giới bày tỏ lo ngại

Thực trạng này khiến nhiều người lo ngại về nguy cơ thỏa thuận ngừng bắn có thể sẽ bị đổ vỡ trong nay mai, bất chấp các nỗ lực ngoại giao cũng như việc tăng cường các giám sát viên quốc tế tới Syria.

“Cuộc ngừng bắn hiện nay ở Syria rất mong manh. Tình hình tại đây vô cùng phức tạp và ngày càng diễn biến nghiêm trọng”, người phát ngôn của đặc phái viên quốc tế Kofi Annan, ông Ahmad Fawzi, cảnh báo.

Trước đó, Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc (LHQ) Ban Ki-moon cũng cảnh báo chính phủ Syria đã không giữ cam kết ngừng bắn, cũng như không thả tù nhân và không đạt được tiến bộ quan trọng nào trong các cuộc đàm phán về tiếp cận nhân đạo theo yêu cầu đề ra trong kế hoạch 6 điểm.

“Damascus đã không tuân thủ nghĩa vụ rút quân đội và vũ khí hạng nặng ra khỏi các khu vực đô thị theo kế hoạch hòa bình đã nhất trí trước đó”, ông Ban Ki-moon nói.

Tuy nhiên, ông Ban cho rằng “vẫn còn cơ hội cho sự tiến bộ”, khác hẳn với quan điểm “hiếu chiến” của Pháp và thái độ muốn gây sức ép của Mỹ.

“Thế giới không thể tiếp tục chờ đợi cả trong việc thực thi thỏa thuận ngừng bắn, lẫn việc triển khai kế hoạch hòa bình 6 điểm của đặc phái viên Annan. Syria đang ở rất gần bờ vực của một cuộc nội chiến”, người đứng đầu ngành ngoại giao Pháp Alain Juppe cảnh báo.

Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton cũng cho rằng thỏa thuận ngừng bắn ở Syria đang bị đe dọa và rằng LHQ cần phải áp dụng các chế tài nghiêm khắc hơn nếu Damascus  không thực thi kế hoạch hòa bình.

Về phần mình, Trung Quốc và Nga vẫn tỏ ra kiên định với kế hoạch hiện tại khi cho biết hai nước này sẵn sàng làm nhiều hơn nữa để bảo vệ cuộc ngừng bắn ở Syria. Trung Quốc và Nga cho rằng thỏa thuận ngừng bắn sẽ giúp Syria tránh rơi vào một cuộc nội chiến.

Tiếp tục các nỗ lực quốc tế

Trong bối cảnh hiện tại, cách thức duy nhất để kiềm chế xung đột tại Syria là LHQ phải nhanh chóng triển khai toàn bộ phái đoàn giám sát viên quốc tế. Hiện tại, LHQ mới chỉ cử được 30 người, chiếm 10% số lượng thành viên đoàn giám sát.

Theo kế hoạch, những thành viên còn lại trong đoàn giám sát sẽ tới Syria trong nay mai và lưu tại nước này trong 3 tháng. Trung Quốc cũng cho biết đang cân nhắc cử phái đoàn giám sát riêng tới Syria.

Dự kiến trong thời gian ở Syria, các giám sát viên quốc tế sẽ tới thăm 10 điểm nóng xung đột, đồng thời lên kế hoạc đưa hàng viện trợ nhân đạo tới những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất của chiến sự trong thời gian qua.

Theo thống kê không chính thức, làn sóng bạo loạn kéo dài ở Syria hơn một năm qua đã cướp đi sinh mạng của khoảng 11.000 người và làm hàng chục nghìn người khác phải chạy lánh nạn.