DMagazine

Bóng đá Đông Nam Á tại Asian Cup và bài học lớn ở sân chơi châu lục

(Dân trí) - Tổng hợp từ các bài viết trên tờ ESPN, đội tuyển Việt Nam đã có màn trình diễn không hề tệ tại Asian Cup 2023, Indonesia trưởng thành vượt bậc còn Thái Lan chỉ ở mức tròn vai.

Bóng đá Đông Nam Á tại Asian Cup và bài học lớn ở sân chơi châu lục - 2

Kết thúc vòng 1/8, hành trình tại vòng chung kết Asian Cup 2023 cũng khép lại với 4 đại diện của bóng đá Đông Nam Á. Đội tuyển Việt Nam và Malaysia đều dừng chân ở vòng bảng còn đội tuyển Thái Lan và Indonesia tiến xa hơn một trận. Kết quả này phần nào phản ánh vị thế của khu vực trên bản đồ bóng đá châu lục.

Bóng đá Đông Nam Á không hề sinh sau đẻ muộn. Từ năm 1972, Thái Lan đã đăng cai Asian Cup. Thập niên 1960, Merdeka Cup do Malaysia tổ chức mới là giải đấu danh giá nhất châu Á. Và Indonesia chính là đại diện đầu tiên của "lục địa vàng" tham dự vòng chung kết World Cup vào năm 1938.

Dẫu vậy, sự phát triển chậm chạp khiến bóng đá Đông Nam Á thụt lùi và trở thành vùng trũng tại châu lục. Nếu tính từ thập niên 1980 đến nay, thành tích tốt nhất của khu vực chính là hai lần lọt vào tới tứ kết của đội tuyển Việt Nam ở Asian Cup 2007 và 2019.

Bóng đá Đông Nam Á tại Asian Cup và bài học lớn ở sân chơi châu lục - 4

Ngoài ra, các đội bóng khác chỉ có thêm 3 lần vượt qua vòng bảng. Thái Lan 2 lần, vào các kỳ Asian Cup 2019 và 2023. Indonesia duy nhất một lần, chính là vòng chung kết lần này. Vì thế, có thể nhận định suốt 40 năm qua, bóng đá Đông Nam Á vẫn cứ chập chững và sớm gục ngã khi bước ra đấu trường châu lục.

Phân tích sâu hơn vào từng đội tuyển, Indonesia chính là đội đạt được thành tích vượt kỳ vọng. Lần đầu tham dự Asian Cup kể từ năm 2007, Garuda đã vượt qua được vòng bảng. Niềm vui dường như nhân đôi nhờ chiến thắng quyết định trước đội tuyển Việt Nam.

Dù vậy, với việc lọt vào vòng 1/8 bằng tấm vé cuối cùng (xếp cuối trong 4 đội đứng thứ ba có thành tích tốt nhất), Indonesia đã phải chạm trán ông lớn Australia. Kết quả không nằm ngoài dự đoán, thầy trò Shin Tae Yong để thua đậm 0-4.

Tuyển Thái Lan tuy gặp nhiều biến động và bị hoài nghi nhưng cơ bản đảm bảo được thành tích. Không phủ nhận màn trình diễn ấn tượng của "Voi chiến" song thầy trò Masatada Ishii cũng có phần may mắn khi rơi vào bảng đấu dễ thở hơn so với đội tuyển Việt Nam, Indonesia hay Malaysia.

Thái Lan cũng không thể lọt vào tứ kết khi để thua Uzbekistan với tỷ số 1-2.

Tuyển Việt Nam tất nhiên chưa đáp ứng được kỳ vọng khi không thể duy trì thành tích ấn tượng như hai lần dự giải trước. Càng đau đớn hơn bởi thầy trò Philippe Troussier lại bị loại vì để thua kình địch láng giềng Indonesia và toàn thua cả 3 trận đấu.

Bóng đá Đông Nam Á tại Asian Cup và bài học lớn ở sân chơi châu lục - 6

Tuy nhiên, cần nhìn vào thực tế đội tuyển Việt Nam đang trong quá trình chuyển giao sau khi bổ nhiệm HLV Philippe Troussier kế nhiệm HLV Park Hang Seo. Rất nhiều gương mặt mới được trình làng và phong độ lẫn thể chất của các cựu binh chứng minh việc làm mới đội hình là cần thiết.

Thống kê chỉ ra, đội tuyển Việt Nam là một trong những đội bóng trẻ nhất giải, với độ tuổi trung bình là 24.

"Những chiến binh sao vàng" cũng phần nào thể hiện được trình độ trước Nhật Bản và Iraq, song trận thua với tỷ số tối thiểu 0-1 trước Indonesia đã khiến mọi nỗ lực đổ sông, đổ biển. Đáng ra, thầy trò Troussier phải thi đấu tốt hơn.

Về phần Malaysia, họ có những kỳ vọng nhất định nhờ phong độ ấn tượng trước thềm vòng chung kết cúp châu Á, song không bất ngờ về kết quả đội bóng này bị loại sớm. Cần nhấn mạnh, đây mới chỉ là lần thứ hai Malaysia góp mặt ở Asian Cup trong vòng 40 năm qua và việc cầm hòa được Hàn Quốc đã là thành tích đáng ghi nhận.

Bóng đá Đông Nam Á tại Asian Cup và bài học lớn ở sân chơi châu lục - 8

Trận đấu đáng nhớ nhất của bóng đá Đông Nam Á tại Asian Cup 2023 chắc chắn là cuộc chạm trán giữa Việt Nam và Indonesia trong khuôn khổ lượt trận thứ hai, bảng D.

Ở lượt trận thứ nhất, cả hai đội đều có được màn trình diễn ấn tượng trước những đối thủ được đánh giá cao hơn rất nhiều là Nhật Bản và Iraq. Tuy nhiên, kết quả chung cuộc vẫn là một thất bại.

Với thể thức 4 đội đứng thứ ba có thành tích tốt nhất sẽ có vé vào vòng trong, trận đấu gần như mang tính sống còn với cơ hội đi tiếp của cả hai đội. Vì tính chất quan trọng của trận đấu cũng như sự am tường giữa hai đội bóng láng giếng, cuộc đụng độ giữa Việt Nam và Indonesia không diễn ra theo hướng cởi mở.

Bàn thắng duy nhất của trận đấu được ghi trên chấm phạt đền ở phút 42, sau tình huống kéo áo cầu thủ đối phương khá sơ đẳng của trung vệ Nguyễn Thanh Bình bên phía tuyển Việt Nam.

Trong những phút còn lại của trận đấu, thầy trò Troussier cố gắng tạo sức ép hòng tìm bàn gỡ song hàng thủ Indonesia đã đứng vững cho đến khi trọng tài nổi hồi còi mãn cuộc.

Trong tình thế bị dồn ép mới thấy hết giá trị của một thủ lĩnh hàng phòng ngự để toàn đội dựa vào. Indonesia may mắn vì có Jordi Amat, cựu binh dày dạn kinh nghiệm và từng chơi bóng ở cả Premier League lẫn La Liga. Tuy nhiên, Amat đã bị đau và phải rời sân trong 20 phút cuối. Rizky Ridho tiếp quản vị trí lẫn vai trò và hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Bóng đá Đông Nam Á tại Asian Cup và bài học lớn ở sân chơi châu lục - 10

Những ngôi sao trẻ như Pratama Arhan và Marselino Ferdinan cũng phần nào chứng tỏ được tài năng và sự già dặn trước tuổi bằng những pha bóng quấy phá hàng thủ Việt Nam.

Trước thời điểm trận đấu kết thúc, Vũ Văn Thanh thực hiện cú đá phạt hàng rào bất ngờ và hiểm hóc, nhưng thủ thành trẻ Ernando Ari đã cho thấy sự vững vàng bằng pha cứu thua xuất sắc.

Một thời gian dài, Việt Nam và Thái Lan là hai ngọn cờ đầu của bóng đá Đông Nam Á. Indonesia cũng không thể đánh bại được tuyển Việt Nam trong 6 lần chạm trán trước đó, với chiến thắng gần nhất đã từ năm 2016.

Thậm chí vào tháng 6/2021, tại vòng loại World Cup 2022, Việt Nam còn đè bẹp Indonesia với tỷ số 4-0, kết quả phản ánh chênh lệch trình độ giữa hai đội tuyển. Tuy nhiên, ngay từ thời điểm đó, Indonesia bắt đầu thể hiện tiềm năng phát triển sau khi bổ nhiệm HLV Shin Tae Yong, người từng dẫn dắt tuyển Hàn Quốc tại World Cup 2018.

Sau khi được bổ nhiệm, vị chiến lược gia người Hàn Quốc lập tức chuyển hướng sang đầu tư vào các tài năng trẻ. Điều đó có nghĩa đội hình Indonesia tuy trẻ nhưng không hề non nớt. Và Asian Cup 2023 là cột mốc đánh dấu sự trưởng thành của Garuda.

Bóng đá Đông Nam Á tại Asian Cup và bài học lớn ở sân chơi châu lục - 12

Lần thứ hai liên tiếp lọt vào vòng 1/8 Asian Cup là kết quả đạt mục tiêu của Thái Lan. Tuy nhiên, thất bại trước Uzbekistan cho thấy vòng đấu loại trực tiếp đầu tiên vẫn là giới hạn của "Voi chiến" tại giải bóng đá lớn nhất châu Á.

Đó là dấu chấm hết cho một hành trình mang lại nhiều điều tích cực cho đội tuyển Thái Lan. Nhưng, khi trở về quê nhà từ Qatar, thầy trò Masatada Ishii có lẽ sẽ phải băn khoăn vì không biết điều gì đang chờ đợi ở tương lai.

Người Thái gặp nhiều khó khăn trước thềm Asian Cup và mọi vấn đề đều bị phơi bày. Sau khi HLV Alexandre Polking bị sa thải vào tháng 10/2023, chỉ 2 tháng trước thời điểm giải đấu khởi tranh, HLV Masatada Ishii được bổ nhiệm với ít thời gian chuẩn bị và nhiều sự hoài nghi. Trận đấu chuẩn bị duy nhất của Thái Lan là thảm bại 0-5 trước Nhật Bản.

Ngoài ra là sự quan ngại khi Chanathip Songkrasin và Teerasil Dangda, hai cầu thủ quan trọng hàng đầu trong đội tuyển Thái Lan đều vắng mặt vì chấn thương. Thầy trò Masatada Ishii đã đáp trả những hoài nghi một cách ấn tượng.

Bóng đá Đông Nam Á tại Asian Cup và bài học lớn ở sân chơi châu lục - 14

Chiến thắng 2-0 trước Kyrgyzstan là khởi đầu hoàn hảo của tuyển Thái Lan, trước khi hòa không bàn thắng với Oman và chấp nhận thua Saudi Arabia ở lượt trận cuối. Nhờ kết quả này, "Voi chiến" giành vị trí thứ hai và tiến vào vòng trong.

Tuy nhiên, màn trình diễn của thầy trò Masatada Ishii ở 2 lượt trận cuối không thể xem là ấn tượng. Ở cả hai trận đấu này, Thái Lan đều vào sân với tâm lý thủ hòa và không thể hiện được nhiều mảng miếng tấn công.

Nếu phòng ngự trước Saudi Arabia là điều dễ hiểu thì việc chơi tử thủ trước đối thủ thua kém 39 bậc trên bảng xếp hạng như Oman là điều khó chấp nhận.

Kết quả là quan trọng, song cách trình diễn sẽ phản ánh trình độ và tham vọng của một đội bóng. Và thất bại dù chỉ với tỷ số sát nút 1-2 trước Uzbekistan đến như một lẽ tất nhiên. Suốt 90 phút, Uzbekistan luôn chứng minh tham vọng tiến xa và ngược lại, Thái Lan không hề có cửa thắng.

Thái Lan vẫn vượt qua được bài kiểm tra Asian Cup bằng kết quả chấp nhận được. Nhưng đội bóng này hiện tại không cho thấy tiềm năng tiến xa.

Bóng đá Đông Nam Á tại Asian Cup và bài học lớn ở sân chơi châu lục - 16

Đã có những kỳ vọng nhất định vào Malaysia trước thềm Asian Cup 2023 khởi tranh. Đội bóng này được tổ chức tốt, với nòng cốt là các cầu thủ thuộc biên chế Johor Darul Ta'zim, thế nên khá hiểu nhau.

Màn khởi động của thầy trò Kim Pan Gon cũng gây ấn tượng, với chiến thắng trước Kyrgyzstan và Đài Loan (Trung Quốc) tại vòng loại World Cup hay trận hòa 2-2 với Syria. Tuy nhiên, Malaysia nhanh chóng sụp đổ. Ngay vòng đấu mở màn, đội bóng này để thua tan tác 0-4 trước Jordan.

Đến lượt trận thứ hai, thầy trò Kim Pan Gon nhận thất bại một cách cay đắng bởi bàn thua duy nhất ở phút 90+5 trước Bahrain. Kết quả này khiến Malaysia sớm bị loại chỉ sau 2 vòng đấu. Cuộc chạm trán Hàn Quốc ở lượt trận cuối chỉ còn mang ý nghĩa thủ tục.

Dẫu vậy, Malaysia không buông xuôi. Tưởng như thầy trò Kim Pan Gon sẽ phải nhận thêm một trận thua đậm nữa trước gã khổng lồ của bóng đá châu Á, song thực tế đội bóng có biệt danh Harimau Malaya (Hổ Mã Lai) chiến đấu kiên cường đến tận phút cuối cùng và có được trận hòa 3-3 nhờ bàn thắng ở phút 90+15 của Morales.

Bóng đá Đông Nam Á tại Asian Cup và bài học lớn ở sân chơi châu lục - 18

Khi hồi còi mãn cuộc vang lên, trên gương mặt các thành viên đội tuyển Malaysia, đặc biệt là HLV Kim Pan Gon, hiện lên sự nhẹ nhõm, niềm vui và hài lòng về kết quả ấn tượng vừa đạt được.

Dù chỉ là trận hòa trong trận đấu vãn hồi danh dự, nước mắt hạnh phúc đã lăn trên má không ít người hâm mộ Malaysia, những người chưa bao giờ quay lưng với đội tuyển quốc gia bất chấp vô vàn khó khăn.

Rời vòng chung kết Asian Cup, đội tuyển Malaysia có thể tự hào vì đã "để dành" màn trình diễn ấn tượng nhất cho trận đấu chia tay.

Bóng đá Đông Nam Á tại Asian Cup và bài học lớn ở sân chơi châu lục - 20

Nhiều nét mới lẫn sự nỗ lực và 0 điểm là những gì có thể tóm lược về hành trình của đội tuyển Việt Nam tại Asian Cup 2023. Thầy trò Philippe Troussier đã thể hiện được sự quả cảm và kiên cường trong các cuộc chạm trán Nhật Bản và Iraq. Tuy nhiên, thất bại trước Indonesia khiến những chàng trai áo đỏ phải trả giá đắt.

Nỗi thất vọng gần như bao trùm cộng đồng người hâm mộ bóng đá bởi thành tích quá đỗi ấn tượng ở kỳ Asian Cup 2019. Thời kỳ vàng son cùng HLV Park Hang Seo đã đi qua, rõ ràng "Những chiến binh sao vàng" cần sự cải tổ.

HLV Troussier nỗ lực thực hiện sự cải tổ ấy nhưng chưa đem lại kết quả như ý. Bằng chứng rõ nhất là độ tuổi trung bình của tuyển Việt Nam chỉ là 24, gần như trẻ nhất giải.

Nhiều nhân tố mới như Nguyễn Thái Sơn, Võ Minh Trọng, Phan Tuấn Tài hay Nguyễn Đình Bắc đã xuất hiện. Đa số ở độ tuổi dưới 23 và chưa chạm mốc 10 lần khoác áo đội tuyển quốc gia.

Nhật Bản hay Iraq có thể vượt trội tuyển Việt Nam về trình độ nhưng trong cả 2 trận đấu này, thầy trò Troussier không hề bị đối phương áp đặt lối chơi. Đó là dấu hiệu tích cực cho tương lai.

Nhưng ngay cả khi mở ra trang mới, một người cũ đã định nghĩa cho thế hệ cũ, vẫn có thể giữ vai trò quan trọng trong tương lai, đặc biệt sau những gì đã thể hiện ở trận đấu với Iraq. Đó là Quang Hải.

Bóng đá Đông Nam Á tại Asian Cup và bài học lớn ở sân chơi châu lục - 22

"Hải con" nổi lên từ giải U23 châu Á, trở thành tiền vệ sáng tạo hàng đầu Đông Nam Á và được đánh giá là tài năng trẻ sáng giá ở tầm châu lục chứ không chỉ khu vực. Cột mốc đánh dấu sự đi xuống của Quang Hải đến từ quyết định sang châu Âu khoác áo Pau FC.

Gặp khó khăn vì không có nhiều cơ hội ra sân, tiền vệ này trở về quê nhà khoác áo CLB Công an Hà Nội. Tuy nhiên, điều dễ nhận ra là "Hải con" đánh mất đi thể chất lẫn sự sắc bén. Cộng với chấn thương trước thềm Asian Cup, Quang Hải gần như chỉ còn là cái bóng của chính mình.,

Dù vậy, cầu thủ này vẫn sở hữu những phẩm chất đặc biệt và có khả năng thay đổi cục diện trận đấu chỉ bằng một khoảnh khắc lóe sáng. Chỉ ít phút sau khi vào sân trong trận gặp Iraq, Quang Hải đã ghi bàn và suýt chút nữa giúp tuyển Việt Nam giành điểm.

Cái cách Quang Hải ghi bàn cũng gợi nhớ tới những khoảnh khắc anh làm nổ tung cầu trường trước đây. Mới chỉ 26 tuổi, "Hải con" còn thời gian để làm lại. Và một khi trở lại phong độ đỉnh cao, chắc chắn Quang Hải sẽ là ngôi sao dẫn dắt đội tuyển Việt Nam chinh phục thành công trong tương lai.

Thiết kế: Đức Bình

Nội dung: Ngọc Trung

Dòng sự kiện: Asian Cup 2023