Người quản lý "kho tiền" của Afghanistan lên tiếng

"Không có khoản tiền nào bị lấy khỏi tài khoản dự trữ... Tôi nghĩ Bộ Tài chính và Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài (OFAC) sẽ không bao giờ để Taliban tiếp cận khoản tiền này", quyền Thống đốc Ngân hàng trung ương Afghanistan (Da Afghanistan Bank), ông Ajmal Ahmaty, cho biết.

Ông Ahmaty là quan chức dưới thời cựu Tổng thống Ashraf Ghani. Giống như nhiều quan chức khác trong chính quyền cũ, ông Ahmaty đã rời khỏi Kabul khi lực lượng Taliban bao vây và nhanh chóng kiểm soát thủ đô Afghanistan hôm 15/8.

Theo ông Ahmaty, Da Afghanistan Bank kiểm soát khoản dự trữ khoảng 9 tỷ USD, trong đó khoảng 7 tỷ USD là tiền mặt, trái phiếu vàng và các loại khác. Ông Ahmaty cho biết thêm, hầu hết tiền dự trữ của Afghanistan được gửi trong các tài khoản ở nước ngoài.

Ông Ahmaty cho biết, giới chức ngân hàng Afghanistan đã bắt đầu giảm lượng tiền mặt giữ tại các chi nhánh ngân hàng ở các trung tâm tỉnh ngay từ đầu tháng này trong bối cảnh lo ngại về đà tiến công của Taliban. Ông cho biết thêm, ông đã dành cả ngày 13/8 để đưa ra các biện pháp nhằm bảo vệ các hầm chứa của chi nhánh ngân hàng địa phương cũng như nhân viên của Ngân hàng trung ương.

Thông tin trên được đưa ra giữa lúc có những lo ngại rằng, sau khi giành quyền kiểm soát Kabul, Taliban sẽ chiếm giữ các khoản tiền dự trữ của ngân hàng trung ương Afghanistan.

Hãng tin Bloomberg ngày 17/8 dẫn lời một quan chức giấu tên của Mỹ cho biết, theo lệnh của Tổng thống Joe Biden, Washington đã đóng băng gần 9,5 tỷ USD tài sản của Ngân hàng trung ương Afghanistan và đồng thời ngừng chuyển tiền mặt tới quốc gia này kể từ ngày 15/8, thời điểm Taliban giành quyền kiểm soát thủ đô Kabul. Đa số khoản dự trữ gần 9,5 tỷ USD này đang nằm tại Cục Dự trữ liên bang New York và các tổ chức tài chính khác ở Mỹ.

Quan chức này khẳng định, Taliban sẽ không thể tiếp cận bất cứ tài sản nào của chính phủ Afghanistan tại Mỹ bởi tổ chức này vẫn nằm trong danh sách trừng phạt của Bộ Tài chính Mỹ.

Ngoài việc ngăn Taliban tiếp cận tài sản của chính phủ Afghanistan gửi tại Mỹ, Washington cũng có thể ngăn Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng thế giới (WB) viện trợ cho Afghanistan.

Taliban giành quyền kiểm soát hầu hết lãnh thổ Afghanistan chỉ trong vòng vài ngày. Thủ đô Kabul chính thức "thất thủ" hôm 15/8, các quan chức cấp cao của chính quyền cũ được cho là đều đã chạy ra nước ngoài. Trong đó, cựu Tổng thống Ashraf Ghani được tin là đã bay sang Tajikistan, tiếp đến là Oman cùng với một số quan chức cấp cao và một lượng lớn tiền mặt.

Sau khi kiểm soát Kabul, Taliban tuyên bố sẽ lập ra một chính quyền mới và cam kết thực hiện cải cách. Giới chức Mỹ ngày 17/8 xác nhận, Taliban đã chiếm giữ một lượng lớn vũ khí hiện đại mà Mỹ và một số nước phương Tây cung cấp cho quân đội Afghanistan.