Sẽ có một "nước Quebec” nằm trong lòng nước Canađa

Bản kiến nghị này mang nhiều tính biểu tượng bởi nó không đòi hỏi một sự bổ sung hiến pháp hay sửa đổi luật nào hết.

Trước đó, tỉnh Quebec từng tổ chức 2 cuộc trưng cầu dân ý về vấn đề ly khai ra khỏi Canađa vào năm 1980 và 1995 nhưng đều thất bại. Các chính trị gia cố gắng né tránh vấn đề nhạy cảm này vì lo sợ bùng nổ một cuộc khủng hoảng về hiến pháp hoặc mất đi sự ủng hộ của cử tri ở Quebec trong các kỳ bầu cử. Riêng Quebec được 25% ghế trong Quốc hội.

Những người sống ở Quebec thường hiểu thuật ngữ “một quốc gia” với nghĩa "một dân tộc", trong khi đó những người Canađa nói tiếng Anh thì nghĩ quốc gia sẽ có tất cả trách nhiệm và lợi ích quốc tế đi kèm. Thế nên đối với họ việc hình thành quốc gia Quebec là điều không thể.

Bản kiến nghị do Đảng ly khai Bloc Quebec đề xuất vào tuần trước, yêu cầu Quốc hội phải thừa nhận Quebec là một quốc gia. Trong một động thái nhằm tranh thủ sự ủng hộ của những người theo chủ nghĩa ly khai ở Quebec, Thủ tướng Stephen Harper đã thực sự gây ngạc nhiên khi bổ sung vào bản kiến nghị của Đảng Bloc rằng: "Thành lập một quốc gia Quebec trong một Canađa thống  nhất" là hoàn toàn có thể .

Theo ông Harper, quyết định gây ngạc nhiên này của ông nhằm ngăn chặn "một đề nghị bất thường" của Đảng ly khai Bloc Quebec đòi công nhận Quebec là một quốc gia độc lập. Phát biểu trước Quốc hội ông nói: "Đối với Đảng Bloc, Quebec có phải là một quốc gia hay không không phải là vấn đề  mà là sự ly khai. Đối với họ, quốc gia đồng nghĩa với sự ly khai".

Đảng Bloc đòi đưa vấn đề này vào trong chương trình nghị sự của Quốc hội và ông Harper có vẻ đã tìm ra được một từ ngữ mang tính thỏa hiệp nên đã nhận được sự hoan nghênh nhiệt liệt trong Hạ viện.

Ông Stephen Harper  tuyên bố: "Đã đến lúc hòa giải dân tộc". Song cũng có một vài thành viên trong Chính phủ lo sợ Bản kiến nghị chỉ khơi lại mong muốn được ly khai của người dân Quebec hoặc của các nhóm dân tộc và bản xứ.

Tuy nhiên, việc thông qua Bản kiến  nghị đã cho thấy sự yếu kém ngay giữa nội bộ Chính phủ mà minh chứng là sự từ chức của Bộ trưởng Ngoại giao liên chính phủ và Thể dục không chuyên, ông  Michael Chong. Trong buổi họp báo, ông M. Chong thẳng thắn bày tỏ thái độ không đồng tính với Bản kiến nghị."Liệu có một quốc gia nào trong một Canađa thống nhất không?" Chỉ có một quốc gia duy nhất là Canađa mà thôi.

Trước đây, ông Harper vẫn từ chối dùng từ "quốc gia" để miêu tả Quebec. Hôm 22/11, ông nói rằng ông vẫn tin là việc định nghĩa về Quebec không phải là việc của chính phủ liên bang, nhưng vì đảng Bloc đã đòi đưa vấn đề này ra, nên ông phải nói rõ quan điểm của mình. "Quan điểm của chúng tôi rất rõ ràng. Người Quebec có thể lập một quốc gia trong một Canađa thống nhất hay không? Câu trả lời là có. Người Quebec có thể lập một quốc gia độc lập khỏi Canađa hay không? Câu trả lời là không, và sẽ luôn luôn là không."

HH

Theo AFP